Pør – pør – pør! Keðiligt, at síggja tey alla staðni, tá ein er stakur, ha? Tá er skjótt at fara og droyma um at fáa sær sjeik/dámu sum skjótast. Um ikki annað kanst tú troysta teg við, at tíbetur verður tú ikki longur sædd/ur líka so nógv niður á sum stakur/støk, sum fyrr í tíðini. Og satt at siga, hví skuldi tú verið tað?
Greinin “Jaliga støk!” er skrivað av Thea Newcom. Týtt hevur Elin Brimheim Heinesen.
Alt í lagi… tað kann vera torført at venja seg við – serliga í fyrstani. So øll støk fólk hava uttan iva av og á fyri neyðini at hyggja at teim ljósu og góðu síðunum við at vera stakur/støk. Gott er at minna seg á, á hvønn hátt tað kann vera gott at vera stakur.
Eitt tað fyrsta, ein ofta hevur hug til, tá ein gerst stakur, er at renna beint mótsatta veg – helst beint inn í eitt nýtt parlag! Bara OKKURT parlag! Mítt ráð til tey fólkini, ið hava hug til tess, er: Ikki binda teg beinanvegin í einum nýggjum parlag! Tað kemur sjáldan til at virka væl (heldur ikki, um tú heldur, tað hevur virkað fyrr). Lít á meg í hesum førinum. Eg havi roynt tað…. tvær ferðir!
Tá vit standa og rilla eftir eitt kalt og hart brot við sjeikin ella dámuna, so er fyrsta kenslan ofta: Stúran. Vit stúra fyri, um nakar nakrantíð fer at verða drigin at okkum aftur, um nakar fer at tíma at ganga saman við okkum og koma í song við okkum aftur, um vit nakrantíð fara at finna ‘sannan kærleika’ og eydnuna.
Svarið er, um tú hugsar teg um, uttan iva: Ja! Einaferð, tá tú kemur yvir stúranina, kanst tú fult út viðurkenna og virðismeta alt tað, sum er gott við at vera stakur/støk. Í veruleikanum er tað ein rúgva, sum er sera gott við tí.
Mítt ráð til tín beint nú er: Ikki spilla tína virðismiklu tíð við at stúra fyri at gerast eldri og enda við at vera einsamallur/einsamøll. Royn heldur og njót staka lívið beint nú!
Tú kanst fegnast um alt tað frælsið, tú hevur nú – t.d.: Tú kanst sova nær og hvar, tú vilt (fyri ikki um at tala við hvørjum, tú vilt, og hvussu ofta!)
Álvara… Hugsa um tað eina løtu. Hvussu kul er tað ikki? Tínir giftu vinir, ella vinir í parlag, kunnu ikki gera tað (í hvussu so er ikki við góðari samvitsku).
Tú kanst eta tað, tú hevur hug til, tá tú hevur hug til tað. Onkuntíð hevur tú hug til at eta nógv og onkuntíð hevur tú hug til bara at smáeta okkurt – onkuntíð hevur tú hug til at eta sunt og onkuntíð ósunt. Tað er líkamikið – eingin kann gremja seg um tínar etivanar.
Í fyrstani kann tað vera eitt sindur løgið at keypa inn einsamallur/einsamøll, tí tú finnur knappliga teg sjálva/n í ferð við at ivast í, um hetta merki av morgunmatarvørum var tað, tær nú dámdi best – ella var tað nú fyrrverandi sjeikurin/dáman, ið dámdi tað best? Hin vegin er tað deiligt, at tú kanst fylla køliskápi við júst tí, tær dámar best, uttan at skula óttast fyri, um onkur nú – tá tú ikki sært – fer at fáa sær júst tað úr køliskápinum, sum tú gleddi teg til at eta ella drekka.
Støk kunnu brúka tíð saman við øllum, sum tey hava hug til at brúka sína tíð saman við, uttan at skula ringja og geva onkrum eina frágreiðing ella spyrja onkran um loyvi. Tey kunnu fara út, hvar tey vilja, tá tey hava hug – ella vera verandi heima, tá tey hava hug til tað.
Um eg skal tosa av egnum royndum, so vil eg siga, at lívið sum stakur/støk veruliga kann geva styrki og vera mennandi í stóran mun. Tá sjeikurin gjørdi tað liðugt við meg, var eg noydd at finna mær eitt annað stað at búgva, ein annan bil at koyra og eitt starv, sum eg kundi liva av. Innanfyri fáar mánaðir koyrdi eg ein fýrahjólsdrivnan jeep, fann eitt deiligt hús og eitt gott starv, fekk mær mítt egna gjaldskort og mítt egna bankalán! Rós til mín!
Mánaðirnar eftir, at tað var liðugt millum meg og sjeikin, ferðaðist eg til London, New York, San Fransisco og Amsterdam. Tað endaði við, at eg fekk meira í lag uppá eitt ár, har eg var støk, enn eg fekk í 7 ár í parlag! Tað var fantastiskt.
Tá tú ert stakur/støk, sleppur tú at vera akkurát so sjálvglað/-ur, sum tú vilt, uttan at fáa ringa samvitsku av tí. Tú sleppur at savna teg 100 prosent um tað, tú hevur hug til at fáa burturúr lívinum, uttan at skula skeldast við nakran um tað. Hvar vilt tú búgva? Hvørjar litir vilt tú mála tínar veggir við? Hvat slag av bili, vilt tú keypa og koyra í? Hvar vilt tú halda tína summarfrítíð?
Støk kunnu t.d. fara á skeið í fremmandamálum, taka upp frítíðarítriv ella ítrótt og møta nýggjum fólkum hesi støð, uttan at standa til svars fyri nøkrum øðrum enn sær sjálvum.
Staka tíðin er ein tíð, har tú kanst sleppa at royna okkurt, tú altíð fegin hevur viljað roynt (serliga um tað er okkurt, sum fyrrverandi sjeikurin/dáman ikki vildi hava teg at gera!). Tað er ein tíð, har tú kanst taka tær um reiggj og koma í form – bæði sálarliga og kroppsliga.
Tá tú ongan hevur í tínum lívi, sum tú skalt taka atlit til ella mást biða um loyvi frá, so hevur tú fult frælsi til at seta egin persónlig mál. Tá tú ert í einum parlag, so kanst tú ikki loyva tær hetta marglætið í sama mun, tí tá er altíð ein annar/ein onnur at taka atlit til.
Nógv fólk, sum eru í parlag, hava nóg mikið í sær sjálvum. Staka tilveran er móteitur móti júst tí – at hava nóg mikið í sær sjálvum.
Líkamikið um tú ert kvinna ella maður, so hevur tú nú tíð til at vera saman við vinum og familju, sum tú annars hevur forsømt. (Og betri enn: Tú noyðist ikki at vera saman við vinum og familju hjá sjeikinum/dámuni, sum tú ikki brýggjaði teg um kortini!) Er tað ikki herligt?
Stutt sagt: Finn teg sjálva/n og lær teg sjálva/n at kenna aftur, tí vit øll hava lyndi til at gloyma okkum sjálvi burtur, tá vit gerast partur av einum parlag, og missa tað, sum vit veruliga eru, úr eygsjón. Eitt ella annað stað á vegnum kann persónligi samleikin hvørva í samanrenningini millum teg og ein annan. Tað er ikki til at koma uttanum – serliga ikki í einum longri varandi parlag.
Eg vil fegin siga tær frá einum loynidómi: Tað, at kenna seg sjálva/n og tað, at elska seg sjálvan, eru lyklarnir til at finna ta eydnuna, tær leingist so eftir. Um tú nært tí, so fellir alt annað uppá pláss eisini – arbeiði, kærleiki og vinarlag – tað vil vísa seg samsvarandi.
Her eru nøkur ting, sum mær dámar so stak væl við at vera stakur/støk:
• Eg kann sova nær og hvar (fyri ikki um at tala við hvørjum), eg havi hug!
• Eg kann arbeiða til klokkan tvey um náttina uttan at fáa skuldarkenslu.
• Eg kann sova uppá tvørs í mínari dupultsong, um eg havi hug – eingin er har, sum kann stjala dýnuna frá mær og halda meg vakna/n við snorkan ella øðrum kroppsligum ljóðum.
• Eg kann logga á netið, tá eg vil – t.d. eisini klokkan trý um náttina í mínari egnu song uttan at órógva nakran við síðuna av mær – meðan eg rógvi út á netinum, kjatti og skrivi. (Júst tað elski eg!)
• Eg kann hyggja upp og niður eftir monnum/kvinnum allastaðni har eg fari, uttan at kenna meg seka/n.
• Eg noyðist ikki at finna meg í vánaliga ‘smakinum’ í tónleiki ella klæðum hjá sjeikinum/dámuni.
• Eg havi fullkomið sjálvræði og frælsi til at gera, hvat eg vil, tá eg vil, uttan mun til avleiðingarnar.
• Eg kann fara í akkurát tað, sum eg havi hug til, uttan at skula stúra fyri, hvussu tað sær út, ella um tað nú sær nóg gott ella nóg sexut út!
• Eg kann eta, hvat eg vil, tá eg vil (so nógv ella lítið, eg vil) uttan at vera skuldsett av nøkrum.
• Eingin er at grenja inn á meg ella til at niðurgera meg.
• Einastu vanarnir, eg kann argast inn á, eru mínir egnu ( – øhhh, eg tosi kanska í so nógv við meg sjálva/n nú…)
• Eg skal ikki rudda óruddið upp eftir øðrum – ella taka uppvaskið eftir øðrum – ella vaska klæðini hjá øðrum – alt er bara mítt egna!
• Eg finni ongantíð hár (ella okkurt annað!) á vesibrettinum ella í baðikarinum – og vesibrettið er altíð niðri/uppi!
• Eg vitji vinir so leingi ella so stutt eg vil – uttan skuldarkenslu.
• Eg hyggi at teim sjónvarpsrásunum ella sendingunum, eg havi hug til, uttan at skula berjast um fjarstýringina við nakran.
• Eg havi ikki ringa samvitsku um at hyggja eftir teimum sendingum í sjónvarpinum, mær dámar best – og eri ongantíð tvungin til at hyggja at sendingum, sum eg ikki orki fyri.
• Eg kann fara í biograf at síggja teir filmar, eg havi hug til ( – ikki øllum dámar at fara í biograf einsamøll, men eg fari ofta – og alt poppkornið er mítt!)
• Tónleikurin, eg lurti eftir á anlegginum, er altíð tann eg sjálv/ur havi valt.
• Øll íbúðin er innrættað eftir mínum smaki við mínum møblum.
• Tvey orð: Skápspláss og rásarúm!
• Um eg knappliga fái hug at fara onkustaðni burtur eitt vikuskifti, kann eg bara gera tað, uttan at hugsa um nakran annan.
• Eg havi ongan, sum skundar undir meg, tá eg eri úti og keypi – t.d. fløgur – ella sum kann fáa meg at kenna meg sekan fyri at keypa “enn eina fløgu, mær ikki nýtist”!
• Eg sleppi at uppliva tann “fyrsta mussin” og fyrsta litinskapin aftur og aftur (um eg havi hug).
• Allan matin í mínum stóra køliskápi eigi eg sjálv/ur.
• At enda – og serliga – tá mínir vinir í parlag grenja fyri mær um teirra parlag, so eri eg takksamur/-som fyri, at eg ikki noyðist at finna meg í teimum trupulleikunum persónliga (sum nú er í hvussu er).
Tá mær leingist eftir at vera í einum parlag, so kann eg bara lesa henda listan fyri at minna meg á, hvussu heppin eg eri at vera stakur/støk (ikki altíð, men so sanniliga beint nú).
Eg síggi pør fara at eta døgverða sunnudagar hjá verforeldrunum – ella hvat tey nú gera – og kenni meg sera takksama/n fyri, at eg havi sunnudagin heilt fyri meg sjálva/n!
Eg kann ærliga og reiðiliga siga, at eg elski frælsið og sjálvræðið. Einasta parlag, eg havi í løtuni, er tað við meg sjálva/n. Eg kenni meg sjálva/n nógv betur av tí. Eg kann lættliga siga, at eg eri blivin nógv sterkari og eydnusamari av upplivingini at vera stakur/støk aftur.
Tú, sum stúrir, fert eisini at vera tað – við tíðini.
Beint nú snýr tað seg so bara um at eta ein góðan døgverða við stearinljósum fyri trý – mær, mær sjálvum og mær. Eg vil ráða tær til at gera tað sama. Far við tær sjálvum, júst soleiðis sum tú ynskir, at onnur fara við tær.
